esercizi di trigonometria sui triangoli qualunque

In questo articolo proporrò alcuni esercizi di trigonometria sui triangoli qualunque risolvibili con l’appricazione del Teorema dei Seni o del Teorema del Coseno (o di Carnout).

Es.192 pag.880

Del triangolo ABC sono noti alcuni elementi. Determina ciò che è richiesto.

Trigonometria, triangolo qualunque

Fig. 1

\alpha=60^\circ\;\;\;\gamma=75^\circ;\;\;b=12 calcolare a=? e c=?

calcoliamo \beta=180^\circ-(\alpha+\gamma)=180^\circ-135^\circ=45^\circ
Calcoliamo il sen 75°
sen75^\circ =sen(45^\circ +30^\circ) =sen45^\circ cos30^\circ +cos45^\circ sen30^\circ =

\frac{\sqrt2}{2}\cdot\frac{\sqrt3}{2}+\frac{\sqrt2}{2}\cdot \frac{1}{2}=

\frac{\sqrt6}{4}+\frac{\sqrt2}{4}=\frac{\sqrt6+\sqrt2}{4}

 

Applichiamo il teorema dei seni per calcolare a
\frac{a}{sen\alpha}=\frac{b}{sen\beta}   da cui

a=\frac{bsen\gamma}{sen\beta}=\frac{12\cdot sen60^\circ}{sen45^\circ}=

\frac{12\cdot \frac{\sqrt3}{2}}{\frac{\sqrt2}{2}}=

6\sqrt3\cdot \frac{2}{\sqrt2}=

12\cdot \frac{\sqrt3}{\sqrt2}\cdot \frac{\sqrt2}{\sqrt2}=

12\cdot \frac{\sqrt6}{2}=6\sqrt6

Applichiamo il teorema dei seni per calcolare c
\frac{b}{sen\beta}=\frac{c}{sen\gamma}   da cui

c=\frac{bsen\gamma}{sen\beta}=\frac{12\cdot sen75^\circ}{sen45^\circ}=

\frac{12\cdot \frac{\sqrt6+\sqrt2}{4}}{\frac{\sqrt2}{2}}=

3(\sqrt6+\sqrt2)\cdot \frac{2}{\sqrt2}=

\frac{6\sqrt6+6\sqrt2}{\sqrt2}\cdot \frac{\sqrt2}{\sqrt2}=

\frac{6\sqrt6\cdot\sqrt2+6\sqrt2\cdot\sqrt2}{2}=

\frac{6\sqrt12+12}{2}=

\frac{6(\sqrt12+)2}{2}=

3\sqrt{3\cdot 2^2}+6=

6\sqrt{3}+6=

6(1+\sqrt{3})

Es.196 pag.880

Determina il perimetro di in parallelogramma ABCD di base AB sapendo che BD=12 cm; D\widehat{A}B=\frac{\pi}{3} e A\widehat{B}D=\frac{\pi}{4}

Trigonometria, Parallelogramma

Fig. 2

calcoliamo l’angolo gamma
\gamma=\pi-(\alpha+\beta)=

\pi-\left(\frac{\pi}{3}+\frac{\pi}{4}\right)=

\pi-\frac{4\pi+3\pi}{12}=

\pi-\frac{7}{12}\pi=

\frac{12\pi-7\pi}{12}=\frac{5}{12}\pi

Applichiamo il teorema dei seni per calcolare b
\frac{a}{sen\alpha}=\frac{b}{sen\beta}   da cui

b=\frac{a\cdot sen\beta}{sen\alpha}=

\frac{a\cdot sen\frac{\pi}{4}}{sen\frac{\pi}{3}}=

\frac{12\cdot \frac{\sqrt2}{2}}{\frac{\sqrt3}{2}}=

6\sqrt2\cdot \frac{2}{\sqrt3}=

12\frac{2}{\sqrt3}\cdot\frac{\sqrt3}{\sqrt3}=

12\frac{\sqrt6}{3}=4\sqrt6

Applichiamo il teorema dei seni per calcolare c
\frac{b}{sen\beta}=\frac{c}{sen\gamma}   da cui

c=\frac{b\cdot sen\gamma}{sen\beta}=

\frac{12\cdot sen\frac{5}{12}\pi}{sen\frac{\pi}{3}}=

\frac{12\left(\frac{\sqrt6+\sqrt2}{4} \right )}{\frac{\sqrt3}{2}}=

3(\sqrt6+\sqrt2)\cdot \frac{2}{\sqrt3}=

\frac{6(\sqrt6+\sqrt2)}{\sqrt3}\cdot \frac{\sqrt3}{\sqrt3}=

\frac{6(\sqrt{18}+\sqrt6)}{3}=

2(\sqrt{2\cdot 3^2}+\sqrt6)=

2(3\sqrt{2}+\sqrt6)=

Calcoliamo il perimetro
ADCD_{perimetro}=2(AB+AD)=

2[4\sqrt6+2(3\sqrt2+\sqrt6)]=

8\sqrt6+12\sqrt2+4\sqrt6=

12\sqrt6+12\sqrt2=

12(\sqrt6+\sqrt2)=

12(\sqrt2\cdot \sqrt3+\sqrt2)=

12\sqrt2(\sqrt3+1)

Es.236 pag.884

Risolvi il triangolo ABC noti gli elementi indicati.
Fare riferimento alla Fig. 1 dell’esercizio n. 192
Elementi noti:
b=\sqrt3+1

\beta=15^\circ

\gamma=120^\circ

calcoliamo l’angolo alfa
\alpha=180^\circ-(120^\circ+\45^\circ)=180^\circ-135^\circ=45^\circ

Calcolo il sen 15° = sen (45°30°)
sen(45^\circ-30^\circ)=sen45^\circ cos30^\circ-cos45^\circ sen30^\circ=

\frac{\sqrt2}{2}\cdot \frac{\sqrt3}{2}-\frac{\sqrt2}{2}\cdot \frac{1}{2}=

\frac{\sqrt6}{4}-\frac{\sqrt2}{4}=

\frac{\sqrt6-\sqrt2}{4}

Calcolo il sen 120° = sen(2•60°)
sen(2\cdot 60^\circ)=2\cdot sen60^\circ\cdot cos60^\circ=

2\cdot \frac{\sqrt3}{2}\cdot \frac{1}{2}=\frac{\sqrt3}{2}

Applichiamo il teorema dei seni per calcolare a
\frac{a}{sen\alpha}=\frac{b}{sen\beta}   da cui

a=\frac{b\cdot sen\alpha}{sen\beta}=

\frac{b\cdot sen45^\circ}{sen15^\circ}=

\frac{(\sqrt3+1)\cdot\frac{\sqrt2}{2}}{\frac{\sqrt6-\sqrt2}{2}}=

\frac{(\sqrt3+1)\cdot\sqrt2}{2}\cdot{\frac{4}{\sqrt6-\sqrt2}}=

\frac{(\sqrt3+1)\cdot\sqrt2}{2}\cdot{\frac{4}{\sqrt2\cdot \sqrt3-\sqrt2}}=

\frac{(\sqrt3+1)\cdot\sqrt2}{2}\cdot\frac{4}{\sqrt2\cdot(\sqrt3-1)}=

\frac{2(\sqrt3+1)}{\sqrt3-1}\cdot\frac{\sqrt3+1}{\sqrt3+1}=

\frac{2(\sqrt3+1)^2}{3-1}=

\frac{2(3+1+2\sqrt3)}{2}=

4+2\sqrt3=2(2+\sqrt3)

Applichiamo il teorema dei seni per calcolare c
\frac{b}{sen\beta}=\frac{c}{sen\gamma}   da cui

c=\frac{b\cdot sen\gamma}{sen\beta}=

\frac{b\cdot sen120^\circ}{sen15^\circ}=

\frac{(\sqrt3+1)\cdot\frac{\sqrt3}{2}}{\frac{\sqrt6-\sqrt2}{4}}=

\frac{\sqrt3(\sqrt3+1)}{2}\cdot\frac{4}{\sqrt6-\sqrt2}=

\frac{2\sqrt3(\sqrt3+1)}{\sqrt2\cdot\sqrt3-\sqrt2}=

\frac{2\sqrt3(\sqrt3+1)}{\sqrt2\cdot(\sqrt3-1}=

\frac{2\sqrt3(\sqrt3+1)}{\sqrt2\cdot(\sqrt3-1)}\cdot\frac{\sqrt3+1}{\sqrt3+1}=

\frac{2\sqrt3(\sqrt3+1)^2}{\sqrt2\cdot(3-1)}=

\frac{2\sqrt3(3+1+2\sqrt3)}{2\sqrt2}=

\frac{\sqrt3(4+2\sqrt3)}{\sqrt2}=

\frac{2\sqrt3(2+\sqrt3)}{\sqrt2}=

\frac{4\sqrt3+6)}{\sqrt2}\cdot\frac{\sqrt2}{\sqrt2}=

\frac{4\sqrt6+6\sqrt2}{2}=

\frac{2(2\sqrt6+3\sqrt2)}{2}=

2\sqrt6+3\sqrt2

Es.n. 245 pag. 885

Risolvi il triangolo ABC noti gli elementi indicati.
Fare riferimento alla Fig. 1 dell’esercizio n. 192
Elementi noti:
a=\sqrt3

c=5\sqrt3

\beta=60^\circ

Applico il teorema di Carnout per trovare b
b^2=a^2+c^2-2ac\cdot cos\beta

b^2=3+75-2\sqrt3\cdot 5\sqrt3\cdot cos60^\circ

b^2=78-30\cdot \frac{1}{2}=78-15=63

b=\sqrt{63}\simeq 7,94

Applichiamo il teorema dei seni per calcolare sen alfa
\frac{a}{sen\alpha}=\frac{b}{sen\beta}   da cui

sen\alpha=\frac{a\cdot sen\beta}{b}=

sen\alpha=\frac{\sqrt3\cdot \frac{\sqrt3}{2}}{7,94}=

sen\alpha=\frac{3}{2}\cdot \frac{1}{7,94}\simeq 0,19

\alpha=arcsen(0,19)\simeq 11^\circ

Calcoliamo ora l’angolo gamma
\gamma=180^\circ-(\alpha+\beta)

\gamma=180^\circ-(60^\circ+11^\circ)

\gamma=180^\circ-71^\circ=109^\circ

Es.249 pag.886

Risolvi il triangolo ABC noti gli elementi indicati.
Fare riferimento alla Fig. 1 dell’esercizio n. 192
Elementi noti:
a=12\sqrt2
b=8\sqrt3
\alpha=60^\circ

Applichiamo il teorema dei seni per calcolare l’angolo beta
\frac{a}{sen\alpha}=\frac{b}{sen\beta}   da cui

sen\beta=\frac{b\cdot sen\alpha}{a}=

sen\beta=\frac{8\sqrt3\cdot sen60^\circ}{12\sqrt2}=

sen\beta=\frac{8\sqrt3\cdot \frac{\sqrt3}{2}}{12\sqrt2}=

sen\beta=\frac{4\sqrt3\cdot \sqrt3}{12\sqrt2}=

sen\beta=\frac{12}{12\sqrt2}=

sen\beta=\frac{1}{\sqrt2}\cdot\frac{\sqrt2}{\sqrt2}=\frac{\sqrt2}{2}

\beta=arcsen\frac{\sqrt2}{2}=45^\circ

Calcoliamo ora l’angolo gamma
\gamma=180^\circ-(\alpha+\beta)

\gamma=180^\circ-(60^\circ+45^\circ)

\gamma=180^\circ-105^\circ=75^\circ)

Applichiamo il teorema dei seni per calcolare c
\frac{b}{sen\beta}=\frac{c}{sen\gamma}   da cui

c=\frac{b\cdot sen\gamma}{sen\beta}=

\frac{b\cdot sen75^\circ}{sen60^\circ}=

il sen 75° lo abbiamo già calcolato in precedenti esercizi ed è uguale a \frac{\sqrt6+\sqrt2}{4}

\frac{12\sqrt2\cdot\frac{\sqrt6-\sqrt2}{4}}{\frac{\sqrt3}{2}}=

3\sqrt2\cdot\sqrt2(\sqrt3+1)\cdot\frac{2}{\sqrt3}=

\frac{12(\sqrt3+1)}{\sqrt3}\cdot\frac{\sqrt3}{\sqrt3}=

\frac{12(3+\sqrt3)}{3}=

4\cdot(3+\sqrt3)=12+4\sqrt3

Lascia un commento

Il tuo indirizzo email non sarà pubblicato. I campi obbligatori sono contrassegnati *

error: Contenuto protetto !!